Hãy nhớ rằng, vốn kiến thức mà bạn cần học trong các bước dưới đây phải được hấp thu đến ngưỡng “có” – nghĩa là trong vòng vài giây bạn phải nhớ ra câu từ cần nhớ - thì bạn mới có thể giao tiếp lưu loát được. “Có” có nghĩa là nghe thì phải nhận ra ngay và muốn nói thì phải nhớ ngay. Để nghe được, bạn cần phải nhận ra ngữ âm mà người nói đang dùng. Nếu bạn cũng phát âm một từ với đúng âm bạn nghe được thì bạn sẽ nghe được từ đó. Để một âm gọi là “có”, thì mỗi khi mở miệng nói từ đó không cần suy nghĩ mà cũng nói đúng với âm chuẩn.

Dưới đây là các bước tôi đã nghiên cứu và đã ứng dụng thành công tại Trung tâm Anh Ngữ Sáu Tháng (hiện nay đã ngưng tuyển sinh các lớp offline, chỉ còn dạy online tại HelloChao). Người học hoàn toàn có thể nói được tiếng Anh lưu loát nếu thực hiện nghiêm túc theo các bước này.

1. Lên kế hoạch và hạ quyết tâm học trong 1 năm

Hãy sắp xếp và dành ra mỗi ngày từ 20 phút cho đến 2 tiếng, chia làm nhiều lần trong ngày, bất kể giờ nào bạn có thể sắp xếp, kể cả trong lúc đang chạy xe. 20 phút là để tập trung học bài, vì nếu thời gian dài hơn bạn sẽ không tập trung được và sau vài ngày, dù động lực của bạn cao đến đâu, bạn cũng sẽ cảm thấy chán nản mà bỏ cuộc. Thời gian còn lại được hiểu là bất kỳ lúc nào bạn cảm thấy có được vài phút, hãy tận dụng để tập đi tập lại những câu từ đã học trong ngày hôm đó.

Hãy nhớ rằng, tuyệt đối không được nôn nóng vì kế hoạch của bạn là 1 năm. Vì thế, học mỗi ngày một ít theo đúng tiến độ, một năm sau chắc chắn bạn sẽ giỏi.

2. Sửa âm theo giọng chuẩn

Có một nguyên tắc là, khi âm của bạn giống hoặc gần giống âm bản xứ, bạn sẽ nghe được giọng người bản xứ dễ dàng. Khi giọng quá khác, thì dù người ta nói tiếng Việt cũng rất khó để bạn nhận ra. Hãy tưởng tượng một người Miền Tây Nam Bộ lần đầu tiên ra Huế sẽ rất vất vả để nghe được chất giọng ở đây.

Trong tiếng Anh có tổng cộng 21 nguyên âm (nguyên âm ngắn, nguyên âm dài và nguyên âm đôi) và các tổ hợp âm tiêu biểu khi các nguyên âm này kết hợp với các phụ âm còn lại. Khi nhuần nhuyễn các nguyên âm đơn lẻ và các tổ hợp âm tiêu biểu, bạn sẽ sửa được toàn bộ âm trong các từ khác mà không gặp chút khó khăn nào.

Để bắt đầu sửa âm, bạn phải bắt đầu từ việc tập chính xác các nguyên âm trong 1 từ. Sau đó, tập ghép nguyên âm đó với các phụ âm đứng trước và đứng sau nó một cách độc lập nhau và sau cùng ghép tất cả các âm trong từ lại với nhau, từ chậm đến tốc độ bình thường. Âm hình thành từ việc ghép một nguyên âm với các phụ âm có thể có trong các từ khác nhau gọi là tổ hợp âm.

Để tập được tất cả các âm và tổ hợp âm, bạn chỉ cần học nhuần nhuyễn 100 từ đầu tiên là đã có thể sửa được toàn bộ âm của mình. Từ đó trở đi là thời gian bạn lặp lại âm đúng trong các từ mới để biến âm chuẩn thành âm tự nhiên của mình.

Công cụ: Có một công cụ mà chúng tôi đã phát triển để đặc biệt phục vụ cho cách tập âm này là Lớp học tiếng Anh trực tuyến HelloChao.vn: http://www.hellochao.vn/hoc-tieng-anh-truc-tuyen/. Lớp học này đưa ra cách tập âm theo đúng thứ tự tôi đã trình bày ở trên cho bạn khả năng sửa được âm trong khoảng dưới 1 tháng luyện tập. Nhiều người từ chỗ chán nản nay đã ham thích học tiếng Anh trở lại và tiến bộ rất nhanh.

3. Mỗi ngày học 5 từ vựng

Mỗi ngày bạn chỉ cần học 5 từ vựng, không hơn không kém. Học thuộc nhuần nhuyễn 5 từ vựng mới này.

Đối với một từ, không phân biệt là bạn biết từ này trước đây hay chưa, hãy bắt đầu bằng cách nhận dạng nguyên âm chính xác hình thành nên từ này và tập nguyên âm đó một cách riêng lẻ. Nhận biết cách đặt vị trí lưỡi, răng, môi… Hãy nghe giáo viên đọc trước, sau đó cố gắng đọc chầm chậm cho đến khi giống chính xác 100%.

Sau đó tiếp tục nghe để nhận biết cách ghép nối nguyên âm đó với phụ âm đứng trước. Tập riêng tổ hợp âm này nhiều lần. Tiếp theo, nhận biết tổ hợp âm khi nguyên âm ghép với phụ âm đứng sau nó. Tập riêng tổ hợp âm này nhiều lần. Và rồi, chầm chậm ghép phụ âm đứng trước, nguyên âm và phụ âm đứng sau để hình thành nên âm của từ đó.

Kể từ khi phát âm đúng một từ, hãy dành thời gian rảnh rỗi lặp lại âm của từ đó ít nhất trên 100 lần cho đến khi mở miệng nói tự nhiên không cần suy nghĩ là nói được từ đó theo giọng mới.

4. Mỗi ngày học 5 câu nói thông dụng

Chọn ra 5 câu nói thông dụng nhất để học trong 1 ngày. Dù bạn có thể đọc qua nhiều câu, nhưng hãy chọn ra đúng 5 câu để học nhuần nhuyễn.

Bắt đầu học từng từ của câu nói theo cách học từ vựng bên trên cho đến khi phát âm đúng tất cả các từ trong câu giống chính xác với giọng chuẩn bản xứ.

Sau đó nghe cả câu và cố tập giống toàn bộ ngữ âm lẫn ngữ điệu của cả câu. Nếu giữa hai từ đứng kề nhau làm bạn bị vấp, hãy tách chúng ra riêng và tập như cách tập từ vựng bên trên cho đến khi không còn vấp nữa. Cần nhớ rằng, bị vấp là dấu hiệu cho thấy bạn chưa nhuyễn tổ hợp âm đó. Vì thế hãy lặp lại mọi lúc có thể để thoát khỏi tình trạng này.

Các nghiên cứu cho thấy rằng, học từ vựng đơn lẻ sẽ rất khó nhớ. Bạn cần học từ vựng thông qua các câu đàm thoại có chứa các từ vựng cần học để nhớ lâu hơn. Nếu mỗi ngày bạn học được 5 câu và 5 từ vựng, trong một năm 365 ngày bạn sẽ học được 1825 câu và 1825 từ vựng.

5. Ứng dụng cấu trúc của câu để phát triển câu mới

Trong câu thường chứa một hoặc nhiều cấu trúc mà bạn có thể dùng để kết hợp với các từ vựng đơn lẻ khác để hình thành nên các câu mới. Việc phát triển câu trên cơ sở cấu trúc có sẵn tạo ra câu đúng văn phong bản ngữ và tránh khỏi tình trạng lắp ghép theo kiểu từng từ (word by word) như lối phát triển câu trước nay.

Ví dụ như câu, “I have difficulty sleeping” (tôi bị khó ngủ), ta có cấu trúc, “to have difficulty (in) doing something” – gặp khó khăn khi làm chuyện gì đó. Với cấu trúc này, bạn có thể thay bất kỳ động từ nào ở dạng thêm đuôi –ing vào thay cho “doing something” để hình thành nên rất nhiều câu mới khác nhau: “I have difficulty talking in public” (Tôi gặp khó khăn khi nói chuyện trước đám đông) hay “I have difficulty making friends” (Tôi gặp khó khăn trong việc kết bạn)…

Học theo phương pháp này, từ một câu bạn học nằm lòng, nhuần nhuyễn, bạn có thể dễ dàng tạo ra nhiều câu mới một cách linh hoạt và đúng đắn mà rất dễ thực hiện. Nhưng mọi thứ chỉ có thể xảy ra khi bạn thuộc nhuần nhuyễn câu, từ mà thôi. 

6. Mỗi ngày học 1 điểm ngữ pháp

Ngữ pháp tiếng Anh thật sự không nhiều, nhưng lối dạy quá nặng về ngữ pháp trước nay đã làm cho người học quá ngán ngẫm và dần xa lánh môn học rất quan trọng này. Nhưng trong tiếng Anh, ngữ pháp là bộ khung không thể thiếu. Nó giúp ta nói đúng với văn hoá bản xứ, từ câu thân mật nhất cho đến câu trang trọng. Nhiều người gán ghép ngữ pháp là những câu nói quá trịnh trọng, trong khi những câu nói đơn giản, thân mật không phải là ngữ pháp. Nhưng trên thực tế, ngữ pháp giúp ta nhận biết được tất cả mọi thứ và tránh xa lối nói lắp ghép từng từ theo kiểu tiếng Việt.

Để tạo hứng thú cho môn học nhàm chán này, mỗi ngày bạn hãy chọn ra đúng một chủ điểm ngữ pháp, thật ngắn gọn và dễ hiểu để có thể hiểu trọn vẹn trong vòng 5 phút. Hãy xem nhiều ví dụ, làm một số bài tập và nghỉ. Bạn sẽ đi từng ngày như thế cho đến hết 365 ngày là sẽ hết trọn bộ ngữ pháp.

7. Luyện nghe theo phương pháp Nghe chủ động

Sau khi đã tập âm, học từ vựng và học câu nói thông dụng, hãy bắt đầu luyện nghe. Nhưng hãy chú ý, có rất nhiều lời khuyên khác nhau về cách luyện nghe, nhưng các bạn hãy chú tâm luyện nghe theo phương pháp “nghe chủ động”.

Nghe chủ động là quá trình tìm hiểu thật kỹ những từ mới, cấu trúc mới có trong bài nghe. Đối với những người có vốn từ nhiều như những người làm công tác dịch thuật nhưng khả năng nghe còn yếu thì có thể luyện nghe theo phương pháp thụ động, nghĩa là nghe và cố đoán nghĩa. Nhưng đối với người mới học hay người có vốn từ chưa nhiều, đừng cố đoán nghĩa vì việc đó chỉ làm mất thời gian mà kết quả chẳng khá hơn là bao. Khi nghe 1 bài có 100 từ mà có đến 50% từ mới thì vừa luyện nghe vừa đoán thì thật chẳng biết đến bao giờ mới giỏi được.

Vì thế, mỗi ngày, hãy lấy 1 đoạn hội thoại hoặc 1 bài viết ngắn khoảng 10-15 câu. Sau đó tìm hiểu tất cả những từ mới, tra cứu cách đọc và ngữ nghĩa, tìm hiểu các cấu trúc lạ trong các câu để nắm vững rồi bắt đầu luyện nghe. Trong khi luyện nghe, hãy cố gắng cho đến khi nghe rõ từng từ, cố gắng tập nói theo cho giống giọng bản xứ và cứ nghe đi nghe lại cho đến khi thuộc nhuần nhuyễn và nói theo đúng ngữ âm, ngữ điệu toàn bộ bài mới bắt đầu luyện bài tiếp theo.

Hãy làm như thế khoảng 20 bài, bạn sẽ thấy trình độ tiến bộ vượt bậc. Nhưng đừng vì thế mà dừng lại, kế hoạch của bạn là 1 năm, hãy tiếp tục. 

8. Luyện nói theo phương pháp Nói gián tiếp

Nếu chưa học được bao nhiêu, chưa thuộc từ, chưa có cấu trúc câu nào ở trong đầu hoặc có quá ít mà người học cứ khăng khăng đi tìm người luyện tập, dù là người Việt hay người bản xứ, thì điều đó cũng giống như việc đi học võ, chưa thuộc chiêu thức nào hết mà đòi đi đánh nhau vậy. Việc thực tập như thế chỉ “làm hư thói quen” và tạo ra những kiểu nói năng không giống ai và quá xa lạ với lối nói bản xứ.

Khi bạn lặp đi lặp lại những câu từ đã thuộc lòng, bạn đã tự tạo ra một môi trường tiếng Anh hoàn hảo để thực tập những câu bạn đã học rồi đấy. Mục đích của việc đi tìm người thực tập là muốn lặp lại câu từ đã học. Vậy bạn hãy tự mình lặp lại mọi lúc mọi nơi có thể để càng ngày càng nhuần nhuyễn toàn bộ câu từ đã thuộc của mình.

Bên cạnh đó, bạn hãy dùng Công cụ tìm kiếm câu đàm thoại Anh-Việt - Từ điển câu HelloChao.vn: http://www.hellochao.vn/ để thực hành phương pháp Nói gián tiếp. Hãy nhớ, HelloChao.vn là một cơ sở dữ liệu gồm hơn 3 triệu câu đàm thoại song ngữ Anh-Việt độc lập hỗ trợ tìm kiếm toàn văn tương tự như Google. Khi bạn gõ ý tiếng Việt hoặc tiếng Anh, HelloChao.vn sẽ tìm những câu có chứa từ hoặc cụm từ bạn gõ vào và liệt kê ra hàng loạt những cặp câu song ngữ theo thứ tự giảm dần của độ chính xác.

• Hãy nghĩ ra một ý tiếng Việt cần nói, sau đó gõ vào ô tìm kiếm của công cụ tìm kiếm câu đàm thoại HelloChao.vn, các câu đàm thoại tìm được sẽ hiện ra.
• Hãy chọn kết quả đề nghị của hệ thống nếu có câu chính xác bạn cần. Nếu không, hãy chọn 1 câu có ý chính giống với ý bạn cần diễn đạt và sửa lại chủ từ và các trạng từ chỉ thời gian, nơi chốn. Nếu bạn nào khá hơn, hãy xem thêm về cách dùng thì cho phù hợp. Bạn sẽ có được câu tiếng Anh chuẩn xác theo văn phong bản xứ.
• Sau đó, hãy tiếp tục tìm kiếm các câu tiếp theo để hình thành những câu nói trọn vẹn mà bạn đang tưởng tượng khi nói chuyện với ai đó.
• Khi có toàn bộ các câu cần thiết, hãy kiểm tra kỹ lần cuối cùng, nếu còn sót ý nào, hãy tiếp tục tìm kiếm câu. Khi bài nói hoàn chỉnh, bắt đầu nghe cách đọc từng từ, từng câu bằng cách bấm vào nút Loa bên dưới từng câu trong danh sách kết quả tìm kiếm.
• Khi có bài nói và biết rõ ngữ âm, ngữ điệu, hãy học cho thuộc và chỉnh giọng cho đúng. Sau đó, hãy tưởng tượng ra tình huống bạn đang nói chuyện với một người nước ngoài nào đó và cố gắng diễn đạt cho đến khi nhuần nhuyễn.

Khi làm được điều này, bạn đã tự tạo ra cho mình một môi trường thực tập tiếng Anh hoàn hảo. Càng ngày bạn có thể học thêm và thực tập thêm nhiều câu đúng bổ sung vào vốn từ, vốn cấu trúc cần thiết để sẵn sàng giao tiếp sau 1 năm học. 

9. Chat tiếng Anh

Rất nhiều công cụ Chat hiện nay đều được người học tận dụng để Chat với nhau bằng tiếng Anh, đặc biệt là Chat với bạn bè nước ngoài. Tuy nhiên, bạn luyện nói bằng phương pháp Nói gián tiếp thì cũng phải Chat bằng phương pháp Chat gián tiếp.

Trước đây, khi chưa có Công cụ tìm kiếm câu đàm thoại HelloChao, người ta thường tự “chế” ra rất nhiều câu không đúng với văn phong bản xứ rồi thực hành đàm thoại. Điều này chẳng những không học hỏi gì được lẫn nhau mà người học cũng không thể tiến bộ được. Giờ đây để Chat, bạn hãy tìm một người bạn Việt bình thường, không cần phải là người bản xứ, hoặc vào tìm bạn trong HelloChao và vào chức năng Chat: http://www.hellochao.vn/chat.php#. Khi bạn muốn nói câu tiếng Anh, hãy gõ ý tiếng Việt vào cửa sổ Chat và ấn chọn nút Tìm kiếm. Công cụ tìm kiếm câu đàm thoại sẽ liệt kê ra những câu có chứa ý bạn muốn nói và việc bạn cần làm là chọn một câu đúng ý với bạn nhất, ấn một nút mũi tên đơn giản là câu đó tự động xuất hiện bên cửa sổ Chat, sẵn sàng cho bạn nhấn Enter để gửi đi. Nếu câu chưa đúng ý, bạn chỉ cần sửa lại đôi chút là có câu mình cần, đúng với cấu trúc văn nói bản xứ mà bạn không phải tự chế theo kiểu lắp ghép từng từ (word by word) như trước nữa.

Vì thế, chỉ cần là hai người Việt bình thường, nói chuyện với nhau hàng ngày và có thể học được những câu đúng, ý tứ diễn đạt đúng văn phong bản xứ thì chỉ trong một thời gian ngắn là có thể tiến bộ rõ rệt.

Có một nghiên cứu của ông Lý Dương, Trung Quốc nói rằng, nếu bạn thuộc lòng 500 câu, bạn có thể nói tiếng Anh lưu loát. Nếu bạn thuộc lòng 5.000 câu, bạn có thể viết tiểu thuyết. Và hiện tại, có hơn 3 triệu người Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản học theo triết lý của ông này.

Một năm học của bạn với 1825 câu, 1825 từ, 360 điểm ngữ pháp, cùng với 365 bài luyện nghe, và bạn cam kết học cho đến khi nhuần nhuyễn và nghe rõ từng câu, từng từ và phát âm chuẩn xác, bạn hãy tưởng tượng xem, bạn có thể nghe người bản xứ nói chuyện bình thường như thế nào. Và khi ở trong một tình huống đàm thoại mà bạn có thể nhớ mọi câu từ, lấy ra từng cấu trúc một cách đơn giản và lắp ghép với các từ vựng khác để hình thành câu mới, chắc chắn bạn sẽ giao tiếp lưu loát, trôi chảy.

Và thông qua phương pháp Nói gián tiếp và Chat gián tiếp, bạn còn có thể học được cách phát triển ý và tạo ra môi trường thực tập tiếng Anh hoàn hảo để lặp lại một cách tự nhiên những câu từ đã học. Bạn sẽ đạt đến trình độ lưu loát lúc nào không hay.

Thưa các bạn, nhiều thế hệ học trò của tôi học xong chương trình và đã thành công trong việc nói tiếng Anh lưu loát khi ứng dụng nghiêm túc phương pháp trên. Nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp học tiếng Anh hoặc bạn chưa giỏi vì lý do gì đó, hãy làm theo phương pháp này và hãy kiên nhẫn trong một năm. Và trong một năm đó, hãy chuyên tâm luyện tập, đừng mong bạn sẽ giỏi trong 1 hay vài tháng. Đừng quá nóng lòng khi chỉ trong 1 thời gian ngắn mà thấy mình chưa giỏi. Điều này cũng tương tự như bạn gieo một hạt giống nhưng mỗi ngày đều bới nó lên để xem nó nảy mầm hay chưa vậy.

Tôi không muốn nói điều lớn lao. Nhưng tôi muốn hẹn các bạn một năm nữa, lúc chúng ta sẽ gặp nhau và tuyên bố với thế giới rằng, nước Việt Nam ta sẽ không còn mù tiếng Anh nữa. Tuyên bố với những nhà tuyển dụng nước ngoài rằng, hãy tuyển chọn người Việt cho các vị trí điều hành cao cấp vì chúng ta sẽ không cúi đầu nghe những người “chỉ biết nói tiếng Anh” khác trong khu vực điều khiển. Và tuyên bố với thế giới rằng, từ nay chúng ta sẽ đến gặp họ ở đất nước họ chứ không phải chờ họ đến đây mà chỉ biết “yes, yes” cúi đầu nữa.

Hãy chuyển tài liệu này cho toàn bộ người thân, bạn bè và bất kỳ người nào mà bạn muốn họ giỏi tiếng Anh và thành công. Đừng chần chừ nữa các bạn ạ. Nếu từ trước đến giờ qua bao nhiêu năm mà tiếng Anh của bạn vẫn chưa đạt được như ý muốn, hãy vứt bỏ tất cả những quan niệm cũ và làm theo phương pháp này ngay lập tức. Hẹn gặp tất cả các bạn sau một năm!