TÓM TẮT

Bài viết này đặt trọng tâm vào sự khác biệt giữa hai chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC và Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC của Bộ Tài chính nhằm cung cấp cho sinh viên khoa kế toán trường Đại học Đông Á các kiến thức ứng dụng làm kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ

ABSTRACT

This article focuses on the differences between the two accounting regimes Decision No. 15/2006/QD - BTC và Decision No. 48/2006/QD - BTC the Ministry of Finance to provide students of Accounting Department at Dong A University knowledge application accountants Decision No. 48/2006/QD - BTC in small and medium businesses

1. Đặt vấn đề

Ngày 20 tháng 03 năm 2006 Bộ Tài chính ban hành Chế độ kế toán doanh nghiệp theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ tài chính quy định áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế trong cả nước. Ngày 14/9/2006 Bộ tài chính ban hành Chế độ kế toán Doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ tài chính quy định áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế trong cả nước là công ty TNHH, công ty cổ phần, công ty hợp danh, doanh nghiệp tư nhân và hợp tác xã. Trong thời gian học tại trường, sinh viên khoa kế toán trường Đại học Đông Á được tiếp cận chế độ kế toán theo quyết định số 15/2006/QĐ-BTC, nhưng khi đi thực tập cũng như ra trường xin việc làm thì có thể làm việc trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vì vậy sinh viên sẽ gặp không ít lúng túng khi thấy chế độ kế toán có phần khác so với những gì mình đã học. Do đó, việc định hướng trước cho sinh viên nghiên cứu chế độ kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC trước khi đi thực tập là điều rất cần thiết.

2. Sự khác biệt về chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC và Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC

Ở hầu hết các khoa kế toán trong các trường đại học hiện nay đều đi sâu vào giảng dạy chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC. SV học chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC là học kiến thức tổng quát nhất, đầy đủ nhất về chế độ kế toán doanh nghiệp của Việt Nam. Từ các kiến thức đã học sinh viên có thể ứng dụng làm kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC trên cơ sở tổng hợp phân tích những điểm giống nhau (để kế thừa) và khác nhau giữa 2 chế độ trên (để vận dụng cho phù hợp). Sự giống nhau giữa chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC và Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC đều được xây dựng trên cơ sở áp dụng 26 chuẩn mực kế toán Việt Nam. Tuy nhiên đối với DN nhỏ và vừa (áp dụng chế độ kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC), do quy mô nhỏ hơn nên phạm vị áp dụng 26 chuẩn mực cũng hạn chế hơn. Cụ thể:

* Các chuẩn mực kế toán áp dụng đầy đủ

* Các chuẩn mực kế toán áp dụng không đầy đủ

* Các chuẩn mực kế toán không áp dụng

Như vậy chế độ kế toán doanh nhiệp nhỏ và vừa được xây dựng trên cơ sở áp dụng đầy đủ 7 chuẩn mực kế toán thông dụng, áp dụng không đầy đủ 12 chuẩn mực kế toán và không áp dụng 7 chuẩn mực kế toán do không phát sinh ở doanh nghiệp nhỏ và vừa hoặc do quá phức tạp không phù hợp với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Do đó chế độ kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC có một số điểm khác so với Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC như sau:

a. Về hệ thống tài khoản kế toán: Hệ thống tài khoản kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC chi tiết hơn, cụ thể hơn. Hệ thống tài khoản kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC không sử dụng một số tài khoản (TK113, TK136, 144, TK151, TK 621, 622, 623, 627…), hoặc có một số tài khoản có cùng tên gọi (hoặc nội dung tương tự) nhưng thay đổi số hiệu tài khoản:

Ví dụ:

b. Hình thức sổ kế toán

c. Về hệ thống báo cáo tài chính: Mẫu biểu báo cáo tài chính theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC rút gọn hơn so với Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC.

3. Vận dụng chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC vào nghiên cứu chế độ kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC

Do một số sự thay đổi về danh mục tài khoản nên phương pháp hạch toán (theo chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa) có một số thay đổi như sau:

- Đối với những tài khoản có cùng tên gọi hoặc có nội dung tương tự Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC nhưng thay đổi số hiệu tài khoản, khi hạch toán kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC chuyển sang Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC chỉ thay đổi số hiệu tài khoản tương ứng.

Ví dụ:

- Đối với những tài khoản doanh nghiệp nhỏ và vừa không sử dụng(so với Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC), nhưng khi có phát sinh nghiệp vụ kinh tế thì chế độ kế toán DN nhỏ và vừa xử lý như sau:

+ TK 151: Hàng mua đang đi đường (Không sử dụng)

Trường hợp doanh nghiệp đã nhận được hóa đơn mua hàng nhưng nguyên liệu, vật liệu chưa về nhập kho đơn vị thì kế toán lưu hóa đơn vào một tập hồ sơ riêng “Hàng mua đang đi đường” chờ đến khi nguyên liệu vật liệu về nhập kho sẽ ghi sổ (trích trang 88 - Chế độ kế toán DN nhỏ và vừa - Nhà xuất bản Lao động - Xã hội Hà nội 2006 )

+ TK 144: Cầm cố, ký quỹ, ký cược ngắn hạn

DN nhỏ và vừa không sử dụng tài khoản 144, vì vậy khi phát sinh nghiệp vụ cầm cố, ký quỹ ký cược ngắn hạn kế toán sử dụng tài khoản 138 (1388) - Phải thu khác (trích dòng thứ 05 trang 67 - Chế độ kế toán DN nhỏ và vừa - Nhà xuất bản Lao động - Xã hội Hà nội 2006 )

+ TK 621 - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp, TK 623 - Chi phí sử dụng máy thi công, TK 627 - Chi phí sản xuất chung

DN nhỏ và vừa không sử dụng các TK 621, 622, 623, 627 vì vậy khi phát sinh các nghiệp vụ liên quan tới chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung ở những DN áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, kế toán phản ánh vào tài khoản 154- Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.

Nếu DN áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ thì khi phát sinh các khoản chi phí trên kế toán phản ánh vào tài khoản 631 - Giá thành sản xuất

Ví dụ: 1. Nếu DN hạch toán HTK theo phương pháp kê khai thường xuyên

2. Nếu DN hạch toán HTK theo phương pháp kiểm kê định kỳ

- Ngoài ra có một số tài khoản DN nhỏ và vừa không sử dụng (so với Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC) do không phát sinh nghiệp vụ ở các DN nhỏ và vừa:

Cụ thể:

4. Kết luận

Như vậy, chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC là chế độ kế toán áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế trong cả nước. Sinh viên học chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC là học kiến thức tổng quát nhất, đầy đủ nhất về chế độ kế toán doanh nghiệp của Việt Nam. Chế độ kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC nhìn chung giống với chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC nhưng phạm vi áp dụng các chuẩn mực kế toán hạn chế hơn. Sinh viên khoa kế toán trường Đại học Đông Á học chế độ kế toán theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC vẫn có thể ứng dụng làm kế toán theo Quyết định số 48/2006/QĐ-BTC trên cở sở tổng hợp phân tích một số điểm khác nhau giữa 2 chế độ trên. Nắm vững được sự khác nhau đó sinh viên khoa kế toán trường Đại học Đông Á hoàn toàn có thể tự tin khi làm việc ở các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TS.Phan Đức Dũng, Kế toán tài chính, Nhà xuất bản thống kê - Năm 2008

[2] Bộ Tài chính, Chế độ kế toán doanh nghiệp: Quyển 1: Hệ thông tài khoản kế toán; Quyển 2: Báo cáo kế toán, chứng từ và sổ kế toán - Ban hành theo quyết định số 15/2006/QĐ/BTC ngày 20/03/2006 của BTC,Nhà xuất bản Tài chính-Hà Nội 2006

[3] Bộ Tài chính, Chế độ kế toán doanh nghiệp vừa và nhỏ - Ban hành theo quyết định số 48/2006/QĐ/BTC ngày 14/09/2006 của BTC, Nhà XB Lao động -Xã hội HN 2006