Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tham vọng đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, việc chuyển đổi sang giao thông xanh đang trở thành một ưu tiên hàng đầu. Xe điện (EV) được xem là giải pháp chủ chốt, nhưng điều gì thực sự ảnh hưởng đến quyết định chuyển từ xe xăng sang xe điện của người dân?
Một nghiên cứu khoa học quốc tế mới đây, được đăng trên tạp chí International Journal of Innovative Research and Scientific Studies, đã đi sâu vào vấn đề này. Giảng viên Khoa Tài chính Kế toán - Đại học Đông Á tự hào khi có các nhà khoa học tham gia vào công trình quan trọng này, đặc biệt là sự đóng góp của Thầy Trương Văn Trí và thầy cô của các trường Đại học, Viện tại Việt Nam đã nghiên cứu đã khảo sát 300 người dân tại bốn thành phố lớn, bao gồm cả Đà Nẵng, để xây dựng một mô hình toàn diện về các yếu tố thúc đẩy việc sử dụng xe điện. Những phát hiện bất ngờ: Không phải chính sách, mà là "sức ép xã hội" và niềm tin cá nhân.
Nghiên cứu đã chỉ ra những kết quả sâu sắc, có thể định hình lại chiến lược khuyến khích xe điện tại Việt Nam trong tương lai:
- Yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất: Đó chính là "Chuẩn mực chủ quan" (Subjective Norms). Điều này có nghĩa là ý kiến, sự ủng hộ và hành động của gia đình, bạn bè và những người xung quanh có tác động lớn nhất đến ý định mua xe điện của một người. Trong một nền văn hóa có tính tập thể cao như Việt Nam, yếu tố này vượt qua cả các lợi ích cá nhân.
- Yếu tố quan trọng thứ hai: "Thái độ" (Attitude) của cá nhân đối với xe điện, bao gồm các đánh giá tích cực về hiệu quả chi phí, thiết kế hiện đại và sự tiện lợi. Khi người dùng tin rằng xe điện thực sự tốt và hữu ích, họ sẽ có ý định sử dụng cao hơn.
- Nhận thức về môi trường có vai trò, nhưng không phải là tất cả: "Nhận thức về môi trường" (Environmental Awareness) cũng là một yếu tố thúc đẩy quan trọng, cho thấy người dân ngày càng quan tâm đến các vấn đề như ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu.
- "Mảnh ghép còn thiếu": Một trong những phát hiện đáng chú ý nhất là các chính sách hỗ trợ của chính phủ (Government Policy Support) lại không có tác động đáng kể đến ý định của người tiêu dùng trong mô hình nghiên cứu. Điều này không có nghĩa là chính sách không quan trọng, mà có thể do người dân chưa nhận thấy sự rõ ràng, dễ tiếp cận hoặc độ tin cậy của các chính sách này trong thực tế.
Công trình nghiên cứu không chỉ là một thành tựu học thuật mà còn đóng góp trực tiếp vào việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc mà Đại học Đông Á đang theo đuổi.
Thông tin bài báo:
- Tên bài báo: Modeling the drivers of electric vehicle adoption in major Vietnamese cities: Toward a sustainable transport policy framework
- Đọc toàn văn bài báo tại (DOI Link): https://doi.org/10.53894/ijirss.v8i6.10069