Quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp

Nguyên tắc chung

Thứ nhất, việc kê khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp căn cứ vào số liệu báo cáo tài chính sau khi đã điều chỉnh theo pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp, bao gồm các khoản điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp và điều chỉnh giảm thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.

Toàn bộ các khoản điều chỉnh được thể hiện trên Tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp. Các khoản doanh thu phải ghi nhận theo Luật thuế thu nhập doanh nghiệp nhưng chưa phải ghi nhận theo chuẩn mực kế toán được kê khai vào mục điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế. Các khoản doanh thu đã tính thuế thu nhập doanh nghiệp năm trước nhưng năm nay mới phản ánh vào báo cáo tài chính theo chuẩn mực kế toán được kê khai vào mục điều chỉnh giảm thu nhập chịu thuế.

Khi kê khai điều chỉnh tăng hoặc giảm doanh thu tính thuế thì phải kê khai điều chỉnh các khoản chi phí tương ứng của các khoản doanh thu đó. Các khoản chi phí đã phản ánh vào sổ sách kế toán nhưng không được trừ theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp được kê khai vào mục điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế.

Thứ hai, người nộp thuế phải thực hiện kê khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp theo đúng mẫu quy định và tự chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của số liệu kê khai. Việc kê khai quyết toán thuế phải đảm bảo phản ánh đúng nghĩa vụ thuế trên cơ sở sổ sách kế toán của người nộp thuế.

Mẫu biểu kê khai quyết toán thuế được quy định tại Thông tư 156/2013/TT-BTC ngày 06/11/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế; riêng tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp mẫu số 03/thu nhập doanh nghiệp và phụ lục thuế thu nhập doanh nghiệp từ chuyển nhượng bất động sản mẫu số 3-5/thu nhập doanh nghiệp thực hiện theo mẫu biểu quy định tại Thông tư 151/2014/TT-BTC hướng dẫn thi hành Nghị định 91/2014/NĐ-CP về việc sửa đổi một số điều tại các nghị định về thuế.

Thứ ba, việc quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp liên quan chặt chẽ đến các văn bản quy phạm pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp và các quy định về kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế theo Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Về cơ bản, chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2016 không có thay đổi nhiều so với năm 2015, ngoại trừ một số thay đổi về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo Thông tư 83/2016/TT-BTC ngày 17/6/2016 của Bộ Tài chính. Điều này có nghĩa là việc quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2016, về cơ bản, tương tự như năm 2015.

Tuy nhiên, do quy định pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung khá nhiều trong những năm gần đây nên bên cạnh một số điểm mới cần lưu ý do những điểm sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 83/2016/TT-BTC, khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2016 cần lưu ý thêm một số vấn đề cụ thể sau:

Về doanh thu tính thuế

Thời điểm xác định doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với hoạt động cung ứng dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc hoàn thành từng phần việc cung ứng dịch vụ cho người mua, trừ một số trường hợp cụ thể nêu tại Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC.

Về chi phí được trừ

Các khoản chi phí được trừ phải thỏa mãn đồng thời 3 điều kiện xác định chi phí được trừ và không nằm trong số các khoản chi không được trừ quy định tại Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC. Ngoài ra, khi quyết toán thuế năm 2016, cần chú ý một số khoản chi phí sau:

– Hồ sơ đối với tài sản, hàng hóa bị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn được tính vào chi phí được trừ cắt giảm 2 loại hồ sơ so với quy định tại Thông tư 78/2014/TT-BTC, đó là: (1) Bản giải trình về tài sản, hàng hóa bị tổn thất; (2) Văn bản xác nhận của UBND cấp xã, phường, thị trấn, Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế nơi xảy ra sự việc thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn là trong thời gian đó có xảy ra thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn.

– Bỏ quy định doanh nghiệp phải tự xây dựng, quản lý định mức tiêu hao nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hoá sử dụng vào sản xuất, kinh doanh làm cơ sở xác định chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hoá tính vào chi phí được trừ đối với những loại vật tư mà Nhà nước không ban hành định mức tiêu hao.

– Bỏ khống chế mức chi tối đa đối với các khoản chi sau: (1) Chi mua bảo hiểm nhân thọ cho người lao động; (2) Chi trang phục cho người lao động bằng hiện vật (Chỉ khống chế mức tối đa tính vào chi phí được trừ đối phần chi trang phục bằng tiền cho người lao động là 5 triệu đồng/người/năm); (3) Chi phụ cấp lưu trú cho người lao động đi công tác.

– Bổ sung quy định chi tài trợ theo chương trình của Nhà nước được trừ, bao gồm cả khoản tài trợ của doanh nghiệp cho việc xây dựng cầu mới dân sinh ở địa bàn kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo Đề án được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Về thu nhập chịu thuế khác

Bỏ quy định: Thu nhập khác là khoản thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế mà khoản thu nhập này không thuộc các ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh ghi trong đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp được hướng dẫn tại đoạn 1 Điều 7 Thông tư 78/2014/TT-BTC.

Về thuế suất và ưu đãi thuế

Mức thuế suất phổ thông áp dụng cho năm 2016 là 20%. Đối với doanh nghiệp từ năm 2015 về trước đang hưởng thuế suất ưu đãi ở mức 20% theo Điều 13 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung theo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 32/2013/QH13 thì từ năm 2016 sẽ chuyển sang áp dụng thuế suất ưu đãi 17%.

Danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư thực hiện theo Nghị định 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ thay cho Danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư ban hành kèm theo Nghị định 218/2013/NĐ-CP 26/12/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Các dự án đầu tư mới sản xuất hàng hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt thì không được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Riêng dự án đầu tư mới sản xuất xe ô tô dưới 24 chỗ được hưởng các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định trừ lĩnh vực ưu đãi thuế theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế

Người nộp thuế nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp. Trường hợp người nộp thuế có đơn vị trực thuộc hạch toán độc lập thì đơn vị trực thuộc nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh tại đơn vị trực thuộc cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp đơn vị trực thuộc.

Trường hợp người nộp thuế có đơn vị trực thuộc nhưng hạch toán phụ thuộc thì đơn vị trực thuộc đó không phải nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp; khi nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp, người nộp thuế có trách nhiệm khai tập trung tại trụ sở chính cả phần phát sinh tại đơn vị trực thuộc.

Nguồn tin: Khoa Tài chính - Kế toán(ST)